Wein und Stein

Hier gaan wijn en kunst een unieke verbinding aan: op het belevingspad Wein und Stein in Heppenheim aan de Bergstraße wordt de cultuurgeschiedenis van de wijn in de vorm van kunstwerken verteld.

Over een lengte van 6,9 kilometer zijn hier in totaal 70 haltes met als thema wijnbouw te vinden, naar alle waarschijnlijkheid een Europees record. Ook al breng je hier dagen zoet, dan nog ben je niet uitgeleerd. Het jaar rond met de wijnboer, de Romeinse geschiedenis, plantenveredeling, voeding van de druif, de druifluis, wijngaardhuisjes – er is geen thema dat hier niet informatief en spannend aan bod komt. Hoogtepunten van de rondwandeling zijn 14 kunstwerken die cruciale elementen van de wijnbouwgeschiedenis aan de Bergstraße in een artistieke vorm gieten.

Tweeduizend jaar geleden al ontdekten de Romeinen de schoonheid en het milde klimaat van de ‘strata montana’, de huidige Bergstraße. Ze plantten de eerste druivenstokken op de zonovergoten heuvels. In 755 werden de eerste wijngaarden in een oorkonde vermeld, uiteraard in de codex van klooster Lorsch. Daarmee is Heppenheim de oudste wijnbouwgemeente van de Bergstraße. En het is tegelijk de grootste. Van de 450 hectare aanplant van het wijngebied Hessische Bergstraße bevinden er zich alleen al 230 in Heppenheim en tot de gemeente horende dorpen eromheen. Ook heeft de grootste producent van de streek, de in 1904 opgerichte Bergsträßer Winzer, hier zijn zetel. Circa 500 wijnboeren met 250 hectare wijngaarden langs de hele Bergstraße werken er in samen. Heppenheim was daarom een logische keuze voor het in april 2007 geopende belevingspad Wein und Stein. In samenwerking met het UNESCO Geo-Natuurpark Bergstraße-Odenwald en de Bergsträßer Winzer kwam een uniek project tot stand. Startpunt is de in 1967 gebouwde Winzerbrunnen. Van daar af gaat het door de Lagen Steinkopf, Centgericht en Stemmler kriskras door de wijngaarden van Heppenheim. Daarbij mag je om te beginnen zeker het uitzicht op de Starkenburg niet missen die ooit gebouwd werd ter bescherming van klooster Lorsch. En dan begint het echt met bodemprofielen, de herkomst van de druivenplant, bodembewerking, geïntegreerde wijnbouw, autochtone druivenrassen, eikenhouten vaten, kurkeiken en klimaatverandering etc. Overzichtelijke panelen langs de weg bieden hierover uitgebreide informatie.

Tussendoor trekken telkens weer kunstwerken de blik van wandelaars naar zich toe. Zo wordt de cyclus van de natuur in een overdimensionale cirkel voorgesteld, krijgen de strata montana en oude druivenrassen een monument in steen, de ‘dank aan de druiven’ heel zinnebeeldig verduidelijkt en het thema Wein und Stein letterlijk genomen. In een van de kunstwerken zijn flessen in de steen gemonteerd als symbolische verbinding van terroir en druiven. De Romeinen aan de Bergstraße hebben hun monument gekregen in de vorm van een centurion, terwijl de overwinning op de druifluis verbeeld wordt door een gigantische luis die op een lans gespietst ver boven de wijngaarden uitsteekt. Ter afsluiting verklaart een reusachtige Wein- und Steinfles heel adequaat de voornaamste gesteenten van de geologische regio Bergstraße. Een echt zinnebeeld voor de combinatie wijn en steen.

  • Hoogtepunt van de wijncultuur Castell Waar de vorst de loper uitrolde voor de Silvaner

  • Hoogtepunt van de wijncultuur Romeinenwijn in Speyer De oudste vloeibare wijn ter wereld

  • Hoogtepunt van de wijncultuur Kessler in Esslingen Oudste Sekthuis van Duitsland