Aanplant

Gewürztraminer heeft een zeer dikke, licht roodgekleurde schil en kan een hoge rijpheid bereiken tot in de hoogste predicaatsniveaus. Door de neiging tot vroegtijdig vruchtverlies vallen de opbrengsten vaak laag en variabel uit. Het langjarig gemiddelde komt zelden boven de helft van het maximaal toegestane rendement per hectare uit. De geringe opbrengsten zijn een indicatie dat Gewürztraminer een van de hoogwaardigste Duitse druiven is.

Betekenis

De Gewürztraminer, die ook wordt verbouwd in de Elzas, Zuid-Tirol, Australië of Californië, bereikte in Duitsland in 2022 een teeltoppervlakte van ongeveer 1.120 hectare, wat ongeveer 1% van het Duitse wijngaardareaal is. Aan de ene kant is er de afgelopen decennia geen groei geweest, maar aan de andere kant wordt de specialiteit voortdurend opnieuw aangeplant waar ontginning nodig is. Er zijn 512 hectare Gewürztraminer wijngaarden in de Pfalz, 229 in Rheinhessen en ongeveer 140 hectare in Baden (met een focus op de Kaiserstuhl). In Sachsen is Gewürztraminer een van de regionale specialiteiten. De deelname aan wedstrijden voor de beste Traminer-wijnen, zoals die jaarlijks worden georganiseerd door de Südtiroler en Pfälzern, bewijst dat de variëteit een trouwe schare fans heeft. Zeldzame specialiteiten zijn onder andere mousserende wijnen en Gewürztraminer brandewijn.

Vinificatie en smaak

Het uitgesproken aroma, aangevuld met een fijn-kruidige fruitsmaak, maakt van Gewürztraminer een variëteit voor liefhebbers van aromatische wijnen. Als droge en halfdroge wijn past hij goed bij wildpatés, gevogelte met aromatische sauzen, slakken en hartige, aromatische ragouts. Als mooie gerijpte en edelzoete variant, wordt hij gewaardeerd als aperitief. Zoete Spätlesen en edelzoete Auslesen gaan heel goed samen met aromatische desserts bereid met marsepein en chocolade. De combinatie van Gewürztraminer met Munster kaas of blauwe kaas wordt bijzonder gewaardeerd.

Van de zeer aromatische en kruidige druif kunnen zowel normale als bijzonder verfijnde wijnen gemaakt worden. Afhankelijk van bodem en opbrengst zijn de wijnen eleganter of zwaarder, met soms behoorlijk wat alcohol. Wat ze delen is een relatief milde zuurgraad. Typische Gewürztraminers hebben stro- tot goudgele kleur en bescheiden tot weelderige geur die doet denken aan bloeiende rozen. Verder zijn aroma’s te vinden van acaciabloesem, viooltjes, honing, marsepein, kweepeergelei, bittere sinaasappel of maracuja. Edelzoete Auslesen zijn geschikt voor langdurige opleg.

Geschiedenis

Een monumentale, al 400 jaar met Gewürztraminer beplante wijngaard in het dorp Rhodt in de Pfalz, is een indicatie dat de Gewürztraminer een van de oudste druiven is die ook vandaag nog worden geteeld. Sommige onderzoekers suggereren Griekenland als bakermat. Tramin in Zuid-Tirol is wat dat betreft omstreden, maar vast staat wel dat daar al in de 15e eeuw Traminer als miswijn aan de kloosters werd geleverd. Historische documenten vermelden de aanwezigheid van de druif in Duitsland in de 16e eeuw. Er werd toen aanbevolen het ras aan te planten. Verwijzingen naar nieuwe kweekvarianten van de Gewürztraminer uit de 18e eeuw tonen aan dat ook toen al met succes aan veredeling werd gedaan. Samen met Riesling en een productief ras werd Gewürztraminer aangeplant in de klassieke ‘gemischter Satz’. De onzekere opbrengst verhinderde echter al vroeg een ruime verspreiding.

Voor de volgens Europese verordening als Roter Traminer geklasseerde druif mogen in Duitsland de synoniemen Gewürztraminer en Roter Traminer gebruikt worden; voor het gebied Baden is bovendien de aanduiding Clevner toegelaten.

In één oogopslag

• Lage opbrengst door grote neiging vroegtijdig vruchtverlies
• Dikke, licht roodachtige schil
• Aroma: rozen, rozijnen, kweeperen