PIWI's - schimmelresistente wijnstokken

Beide schimmelziekteverwekkers werden in de 19e eeuw vanuit Amerika binnengebracht met wilde wijnstokken en zijn sindsdien ingeburgerd in de Europese wijnbouw. Door de klassieke kruising van Amerikaanse wilde wijnstokken met een natuurlijke weerstand tegen de ziekteverwekkers en Europese wijnstokken (Vitis vinifera), die staan voor een hoge wijnkwaliteit, zijn er de afgelopen jaren in Duitsland nieuwe duurzame druivenrassen gekweekt die nauwelijks gewasbescherming nodig hebben. Ze combineren een goede smaak met een hoge weerstand en helpen wijnboeren het milieu te beschermen.

Meer hierover:

PIWI's in de podcast met Ernst Büscher en PiWi-pionier Volker Freytag

Video van het online seminar WeinEntdeckerWissen over PIWI's

Teelt van PIWI's

Zo'n 150 jaar geleden werden druivenrassen in Frankrijk gekruist met wilde Amerikaanse rassen en op grote schaal verbouwd. Halverwege de 20e eeuw waren ze echter weer bijna volledig verdwenen. Vandaag de dag loopt Duitsland voorop in het kweken van een nieuwe generatie van deze robuuste variëteiten. Het veredelen van een nieuw druivenras neemt veel tijd in beslag en duurt ongeveer 20 jaar vanaf de kruising tot aan de toelating. In de tussentijd ligt de focus niet meer alleen op de gezondheid van de plant, maar ook op een groot aantal andere wijnbouwkundige voordelen, zoals latere rijping, die specifiek worden geselecteerd.

Welke voordelen hebben PiWis in de wijnbouw?

Het verminderen van gewasbeschermingsmaatregelen tot wel 80 procent heeft veel voordelen voor mens en milieu. Bovendien kan de CO2-uitstoot en bodemverdichting worden verminderd door minder ritten over de wijngaard te maken. Voor wijnproducenten betekent dit zowel kostenbesparing als tijdwinst.

Wat zijn de voordelen voor consumenten?

Als consumenten steun je de duurzame en milieuvriendelijke wijnproductie. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe manieren om de uitdagingen van de steeds toenemende klimaatverandering aan te gaan en bij te dragen aan het behoud van steile wijngaarden en wijngaarden op terrassen. Bovendien zorgen de nieuwe variëteiten voor een breder scala aan genot voor wijnliefhebbers.

Wat is het huidige aandeel in Duitsland?

Met elk jaar dat voorbijgaat, neemt de teelt van schimmelresistente druivenrassen in Duitsland toe. Tot de PIWI's behoren Cabernet Blanc, Solaris, Souvignier Gris, Muscaris en Regent. Andere rassen zijn: Cabernet Cortis, Calardis Blanc, Laurot, Satin Noir en Sauvignac.

In Duitsland is momenteel slechts iets minder dan 3% van de wijngaarden beplant met PiWis. Naast veel biologische wijnproducenten verbouwen ook steeds meer conventionele wijnhuizen deze nieuwe rassen. Van de ongeveer 2700 hectare die in het hele land is beplant met nieuwe rassen, is ongeveer de helft beplant met het rode druivenras „Regent“ dat sinds 1995 in Duitsland wordt verbouwd. Nieuwe, robuuste rode variëteiten zoals „Cabernet Cortis“ of „Pinotin“ worden nog steeds op minder dan 100 hectare verbouwd. Ze groeien echter van jaar tot jaar net zo dynamisch als bijvoorbeeld de witte „Cabernet Blanc“ of „Souvignier Gris“ die samen al op 465 hectare verbouwd worden.

De meest voorkomende PIWI-variëteiten (volgens aanplant areaal)

• Regent: 1.618 ha (2022), kruising: Silvaner x Müller-Thurgau x Chambourcin
  Dieprode, kleurrijke en tanninerijke wijnen met aroma's van kersen, pruimen en rode bessen. Vaak ook op hout gerijpt of als rosé. Regent-wijnen van hoge kwaliteit profiteren enorm van enkele jaren flesrijping.
• Cabernet Blanc: 260 ha (2022), kruising: Cabernet Sauvignon x resistentiepartner
  Complexe, kruidige en extractrijke wijnen met aroma's van groene paprika, zwarte bes, kruisbes, citrusfruit, abrikoos en appel. Doet denken aan Sauvignon Blanc.
• Solaris: 207 ha (2022), kruising: Merzling x Gm7493
  Fruitige en aromatische wijnen met aroma's van kweepeer, mirabel, amandel en karamel. Solaris wordt vaak gebruikt voor Federweißer of zoete wijnen, de droge witte wijnen hebben een zuiders karakter.
• Souvignier Gris: 205 ha (2022), kruising: Seyval blanc x Zähringer.
  Krachtige, volle wijnen met aroma's van honingmeloen, abrikozenjam en kweepeer. Doet vaak denken aan Weißburgunder en Grauburgunder met zijn romige, zachte textuur.
• Muscaris: 117 ha (2022), kruising: Solaris x Gelber Muskateller
  Slanke tot volle wijnen met een animerende zuurgraad en het aroma van een muskaatdruif. De kruidige muskaatsmaak en florale tonen zullen liefhebbers van aromatische wijnen charmeren en zijn geschikt als dessertwijn en als begeleider van de Aziatische keuken.
• Sauvignac: 77 ha (2021), kruising: Sauvignon Blanc x Riesling x resistentiepartner
  Een aromatische witte wijn met fijne aroma's van passievrucht, abrikoos en appel. Sauvignac doet denken aan zowel de elegantie van een Riesling met een vleugje limoen als aan een expressieve Scheurebe met smaken van zwarte bes.
• Cabernet Cortis: 60 ha (2022), kruising: Cabernet Sauvignon x Solaris
  Dieprode tot paarse wijnen met aroma's van versgemalen peper en cassis. Gewaardeerd door liefhebbers van francofiele rode wijnstijlen uit koelere wijngebieden.
• Pinotin: 36 ha (2022)
• Cabertin: 19 ha (2022)
• Calardis Blanc: Calardis Musqué x Seyve Villard
  Fijne aroma's van passievrucht en appel met een kruidig aroma en levendige zuren. De wijn doet denken aan een expressieve Rivaner en is een genot als lichte zomerwijn of als parelwijn.
• Laurot: Kruising: Merlot x Seibel x Blaufränkisch x St. Laurent
  Diepdonkere wijnen met kruidige aroma's van bosbessen en een fijne tanninestructuur. Doet denken aan Merlot en St. Laurent.
• Satin Noir: Kruising: Cabernet Sauvignon x resistentiepartner
  Dieprode, geconcentreerde wijnen met aroma's van rijpe bramen en rode bessen, zwarte peper en donkere chocolade met leerachtige en rokerige tonen. Een mediterraan wijntype met een warme smaak die aan Cabernet Sauvignon of Cabernet Franc doet denken.