Weingut Bürgerspital en Würzburger Stein
De ene is de oudste wijngaard met een individuele eigennaam, de andere het oudste hospitaalwijngoed van Duitsland. De wijn van de Stein wordt al eeuwenlang geproduceerd door het Bürgerspital zum Heiligen Geist. Nog altijd is bestaat er een symbiose tussen die twee locaties met hun oude wijncultuur. In het Bürgerspital wordt een van de oudste nog vloeibare wijnen van Duitsland bewaard, een Steinwijn uit het ‘millenniumjaar’ 1540.
Johann Wolfgang von Goethe noemde de wijn van de Stein als zijn lievelingswijn. De helling op de Mainoever met zijn zeldzame constellatie van ligging, stijging, expositie en nabijheid van de rivier heeft ook verder geschiedenis geschreven. Al in 779 groeiden hier wijnstokken. De Stein is met zijn oppervlakte van 85 hectare niet alleen de grootste individuele wijngaard van Duitsland, maar ook de oudste met een eigen benaming. In 1665 liet de cisterciënzer abt Aberich Degen er voor het eerst Silvaner aanplanten. Precies driehonderd jaar later werd bij ruilverkavelingwerkzaamheden een gedenksteen daarvoor gevonden die tegenwoordig in de kelder van het Bürgerspital te zien is. Hier ligt ook de laatste fles van de legendarische 1540.
De geschiedenis van het Bürgerspital gaat terug tot 1316, toen de Würzburgse patriciër Johannes von Steren en zijn vrouw Mergardis hun bezit aan de stad schonken. Doelstelling: de opname van behoeftige mensen die verzorging nodig hebben in het Neues Spital. Vanaf de 16e eeuw draagt het de naam Bürgerspital zum Heiligen Geist. Door verdere schenkingen van andere rijke Würzburgse burgers groeit het hospitaal, met in 1334 voor het eerst wijngaarden ter financiering van het stift, en ter dekking van de eigen behoefte. In 1598 kregen de bewoners, mannen zowel als vrouwen, dagelijks een maat wijn, omgerekend 1,22 liter.
Het Bürgerspital kon al snel uit eigen vermogen en opbrengsten uit land- en wijnbouw zijn liefdadige activiteiten financieren. De wijnbouw beleefde echter keer op keer crises. In 1726 zag men zich genoodzaakt om zich te beschermen tegen “kwaadwillig geknoei”, in dit geval wijnfraude. Daarom liet de raad van de stad “op genadige vorstelijke aanwijzing de Steinwijn in de kelder van het Bürgerspital vanaf het oogstjaar 1718 in Bocksbeutel met de inhoud van 1 maat bottelen en verzegelen met het stadswapen.” De maatregel had succes, want de prijs voor een foeder steeg weer van 100 tot 500 rijksdaalders. Tegelijkertijd was dit het begin van de Bürgerspitalwijnen in Bocksbeutel. Tegenwoordig is er een verzameling historische Bocksbeutelflessen te bewonderen, en bovendien de grootste vatenkelder van Duitsland met circa 200 waardevolle en deels versierde eiken vaten.
Door de Stein loopt het ongeveer vier kilometer lange Stein-Wein-Pfad, een panoramaroute met begin- en eindpunt bij het Weingut am Stein met zijn buitengewone architectuur. Eigenaar Ludwig Knoll bezit enkele percelen in de Stein, maar het grootste deel daarvan behoort voor telkens een derde aan het Juliusspital, de Staatlicher Hofkeller en het Bürgerspital.
Openingstijden
Maandag: 09:00 - 18:00
Dinsdag - Zaterdag: 09:00 - 00:00
Sunday: 11:00 - 18:00
