Cultuurhistorisch wijnlandschap Geigersberg
Klimaatverandering betekent dat veel zaken in de landbouw en wijnbouw opnieuw moeten worden bekeken. Zijn grote monoculturen bijvoorbeeld verstandig, die vatbaar zijn voor ziekten en plagen en geen ruimte bieden aan inheemse flora en fauna?
In Württemberg hebben ze nagedacht over wat de beste manier is om een wijngaard te bewerken, meer bepaald in het Kirbachtal ten westen van Heilbronn. Hier vind je de grote wijngaard Stromberg. De Geigersberg boven Ochsenbach - een deelgemeente van Sachsenheim - was tot in de jaren negentig overgeleverd aan verval, omdat veel gebieden er braak lagen. Maar sinds 1996 zorgt een ruilverkaveling voor nieuw leven. Het klinkt bureaucratisch, maar in de praktijk komt het erop neer dat de droge muren van natuursteen kunstig werden heropgebouwd zoals vroeger en dat er tegenwoordig aandacht is voor natuurbehoud. De hamvraag is: hoe kan men ecologie en economische efficiëntie zo goed mogelijk combineren? Sinds 2000 staan er 30 informatieborden langs een wandellus van bijna twee kilometer tussen de weideboomgaarden, natte gebieden, wijnterrassen en bossen. Hier leren bezoekers waarom deze wijngaard uniek is, anders dan de meeste andere. Dat gebeurt overigens zonder belerend vingertje, maar aan de hand van enthousiasmerende voorbeelden van succesvolle natuur- en soortenbescherming! De reacties op de rondleidingen en wijnproeverijen zijn steevast erg positief. Een van de zaken die aan bod komen, is de overgang naar andere druivenrassen, zoals te zien is in de variëteitentuin. Waar vroeger Lemberger groeide, wordt nu de mediterrane variëteit Grenache geteeld. Dat is wellicht ook te danken aan de Franse partnergemeente van Sachsenheim, Valréas in de Rhônevallei. Qua klimaat ligt de Geigersberg goed beschermd, wat gunstig is voor de wijnstokken. Een wijnbouwer uit Ochsenbach teelt er zijn druiven in heel nauwe verbondenheid met de natuur. Hij gebruikt traditionele vinificatiemethoden, waaronder spontane gisting door natuurlijke gisten. Die gisten komen uit de wijngaard zelf. De wijnen krijgen ruim de tijd om te rijpen, zodat klaren niet nodig is. Zo proef en beleef je echt het terroir. De aanpak lijkt te lonen, want deze wijnen vallen geregeld in de prijzen. Hoe vooruitstrevend de wijnbouw op de Geigersberg ook mag zijn, in wezen grijpt men hier terug naar landschapszorg die vroeger al bestond, zij het kleinschaliger en met meer diversiteit. Aan het einde van de rondwandeling heb je vanaf de top van de Geigersberg, bij het ‘Wengertschützenhäusle’ (schuilhuisje op de wijngaard), een prachtig uitzicht over de Neckarregio. Ondertussen kan je je de bedenking maken dat ook kleine stappen belangrijk zijn in de uitweg uit de klimaatverandering. Ze moeten gewoon gezet worden.
